Berend is een boffert. Hij kijkt namelijk zijn favoriete tv programma’s via een beamer op een witte wand en heeft zo een beeld van ongeveer 3×2 meter. Wel vreemd is dat hij nog altijd niet in staat is de ‘kleine lettertjes’ te lezen die u en ik onder de reclame boodschappen voorgeschoteld krijgt.

Reclame. Ongetwijfeld één van de meest ergerlijke onderbrekingen van uw favoriete tv programma’s. En waar u wellicht denkt dat de economische teruggang maakt dat er minder adverteerders, en dus minder reclames zijn vergist u zich. De prijzen worden gedumpt, de omzet moet gelijk blijven. Dus zien we nog meer reclame en, vanwege de lagere drempel, zie we ook steeds meer goedkope, kwalitatief slechte reclame voor inferieure producten.
Jammer, maar het werkt nu eenmaal zo.

De Reclame Code Commissie heeft als doel, zo vertelt de website, ‘de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van reclame te waarborgen’. En dus heeft de RCC regels opgesteld waaraan reclame dient te voldoen.
Regels hebben als voordeel dat zij zaken ‘reguleren’, in goede banen leiden dus, en daar is niets op tegen. Regels hebben ook een enorm nadeel: je moet dat wat je regelt uiteraard wel controleren, toetsen en handhaven.

Aantonen dat dit in de reclame onvoldoende gebeurd is niet moeilijk. Sla een willekeurig hoofdstuk van de Reclame Code maar open en je zult zien dat je regels leest die niet worden nagekomen.
Dat wil zeggen: de adverteerder doet vaak iets waarmee hij de schijn wekt dat hij de regels respecteert. En wanneer wij niet met z’n allen vreselijk gaan klagen dan komt de adverteerder er gewoon mee weg.
Is dat erg dan?
Ja en nee.
Het allergrootste deel van de Nederlandse bevolking is, zo blijkt keer op keer, te stom om zelf na te denken en vraagt zich continue af hoe zij zichzelf nu weer voor de gek kunnen houden met een niet werkend vet-verbrand-pilletje, borst-spier-vergroot-geniaal-apparaat, kijk-ik-ben-150-en-ik-heb-geen-rimpel-crème, super-kleine-piemel-vergroter, droog-water-koker, tarot-kaarten-kijkert, niet-bestaande-sex-dating-dame of afvallen-in-je-slaap-smeerseltje.
En eigenlijk kan me dat geen moment boeien. Je mag werken, je mag geld verdienen en waar je het aan uitgeeft moet je dan ook maar zelf uitmaken.

Maar, er is ook een andere kant. De Reclame Code Commissie legitimeert feitelijk wat wij te zien krijgen. Adverteerders mogen niet liegen, adverteerders mogen niet misleiden en adverteerders moet helder maken dat iets geld kost.
Dus: wat wij voorgeschoteld krijgen voldoet daar aan. Toch?
Nee, natuurlijk niet!

Neem nu als voorbeeld de kleine lettertjes bij SMS diensten. De RCC zegt bijvoorbeeld:

‘Reclame uitingen dienen daarnaast altijd de volgende informatie te bevatten die op duidelijke en ondubbelzinnige wijze (Ja, ik maak de letters maar even wat groter) dient te worden vermeld: ….de prijs per content item of credit en content of credit frequentie per week of de prijs van de dienst per bericht, per dag, week of maand en het aantal te ontvangen content items, dan wel de prijs per chat en de hoe veelheid te ontvangen berichten per chat.’

Nou, is dat een heldere eis of niet?
En? Kunt u het lezen? Die kleine lettertjes op de tv? Over de kosten van het opvragen van de waarde van een auto? Of wat het huis van de buren waard is?
Het lijkt mij sterk, ik kan het niet eens lezen op mijn 3×2 meter beeld.

Een ander punt is dat de regels van de RCC tot bizarre verwarring leidt. Is het u al opgevallen?
Reclames waarbij u een auto kunt kopen, nu de helft betaalt en volgend jaar de helft betaalt? Zonder één cent rente? Mooi aanbod he? Wel een beetje raar dat de reclame afsluit met zo’n stemmetje die zegt:
‘LET OP! Geld lenen kost geld.’
Huh?

O ja, vergeet u niet uw bankrekening nummer even te mailen? Of heeft u de duidelijke voorwaarden bovenaan dit bericht niet gelezen?
Ha, lekker puh: te laat!