Niemand heeft schuld

niemands schuld

Het is niemand’s schuld, het zit er gewoon in…

“Het is NIEMAND’s schuld!” De woorden willen maar niet uit mijn hoofd. Hoe hard ik ook probeer aan iets anders te denken. Aan de boot. Aan de komende maand vakantie. Aan de net aangeschafte aggregaat die ik passend ga maken voor de CUX12.
Het is inmiddels een uur of half twee als ik mezelf maar weer eens omdraai.

We waren pubers met een ‘rugzakje’. We vonden elkaar op de vloer van mijn ouderlijk huis. Onze moeders waren vriendinnen. Wij dolden wat en grepen elkaar vast. In een heftige, wanhopige omarming. Een omarming die geborgenheid gaf. Een omarming zo intens, zo onbezonnen en zo puberaal dat het kansloos was. Een omarming die ging beklemmen en benauwen. Een omarming die ons meer en meer gevangenen maakte van elkaar. De heftigheid bleef, maar meer en meer in strijd, onbegrip, alcohol, drugs en daarmee gepaard gaande agressie.
Tien jaar later lieten we elkaar pas weer los. We lieten elkaar net zo hard los als dat we elkaar al die jaren hadden vastgegrepen.

We zouden elkaar daarna waarschijnlijk ook nooit meer hebben gezien of gesproken. Maar we hadden een kind. Op het moment dat wij elkaar lieten vallen was onze zoon twee jaar oud. Hij bleef bij moeder en ik werd weekeind papa. Mama kreeg een nieuwe vriend, ik een nieuwe vriendin. Mama kreeg weer een nieuwe vriend, ik kreeg weer een nieuwe vriendin. Onze zoon kreeg geen vaste grond onder zijn voeten. Niet van zijn moeder, niet van zijn vader. Op zijn dertiende zat hij al aan het bier, daarna volgde de drugs. Hij schreeuwde om duidelijkheid en structuur en wij stonden er bij en keken er naar. Altijd apart, nooit samen. De kloof tussen ons was zo onoverbrugbaar dat we zelfs voor ons kind geen brug meer konden bouwen. Onze zoon werd een puber met een ‘rugzakje’.

Het is 17 juli 2016. De tiende verjaardag van mijn kleinzoon. Een half jaar eerder was hij met zijn moeder bij ons op bezoek geweest. Ik beloofde hem toen dat ik op zijn volgende verjaardag zou komen. Zijn vader zit in de gevangenis, andere opa’s heeft hij niet meer. We zitten in de tuin en ik staar wat naar de laag overvliegende vliegtuigen. Wanneer de moeder van mijn zoon komt herken ik haar alleen aan haar stem. Verder herken ik niets. Mijn ex-schoonmoeder is er ook. Ze zit naast mij en we praten wat over kinderen en kleinkinderen. Het is eigenlijk uit het niets als zij zegt: “Het is NIEMAND’s schuld!” “Het zit er gewoon in.” Ik reageer niet. Het is te stupide. Niet veel later zegt zij zonder blikken of blozen dat het toch allemaal heel erg is voor haar dochter, het immers haar enigst kind. Ik krijg er krampen in mijn buik van en zeg tegen M. dat we moeten gaan.

“Het is NIEMAND’s schuld!” Ik lig in mijn bed en kan niet slapen. Ik hoor niet alleen de woorden in mijn hoofd repeterend echoën. Ik hoor de woorden waarmee ik eigenlijk had willen reageren. Dat het godverdomme de schuld is van ons allemaal. Dat zij als moeder had moeten waken over haar dochters. Dat zij voor haar kinderen had moeten kiezen. Dat zij er van wist hoe haar kinderen beschadigd werden. Dat het de schuld is van haar dochter. Dat haar dochter onze zoon willens en wetens op zijn dertiende verjaardag aan het bier zette. Dat haar dochter het nodig vond om samen met mijn zoon te blowen. Dat het mijn schuld is. Dat ik mijn handen had thuis moeten houden naar de moeder van mijn kind. Dat ik haar niet had moeten slaan en schoppen. Dat ik mij niet had moeten verstoppen achter mijn status van weekeind papa. Dat ik mijn verantwoordelijkheden had moeten nemen toen het nog kon. En niet pas toen het te laat was.

“Het is niemand’s schuld.”
Nee. Inderdaad.
Wanneer je iedere verantwoordelijkheid ontkent, hoeft niemand zich schuldig te voelen.

5 Reacties

  1. Jacqueline Keuning

    18 juli 2016 op 11:50

    Het lullige is, dat je pas ontdekt dat het je schuld is als het te laat is. Ja, dat had je beter moeten doen. En waarschijnlijk ook al die anderen, die er bij betrokken waren. Het is schuld door luiheid. Niet door de intentie om er een puinhoop van te maken voor eigen gewin.
    Ik heb het geluk dat mijn kinderen goed zijn uitgepakt, cq. goed dreigen uit te pakken. Maar daar is wel therapie aan te pas gekomen en ik ben niet trots op sommige dingen die ik gedaan heb.
    Misschien helpt het dat het me sterkt in de beslissing die ik moet nemen in het belang van één van die kinderen. Ik heb mijn prioriteiten weer op een rijtje en ik weet weer waarvoor ik het doe. En gek genoeg, is het dan waarschijnlijk goed te doen.

    • Ik vind ‘luiheid’ niet het meest passende woord.
      ‘Onvermogen’ past in mijn beleving beter. We waren jong en wisten niet veel beter.
      Het wordt pijnlijk als er achteraf ook geen sprake is van besef of inzicht.

  2. Mag ik heel gemeen, vanaf de zijlijn en met alleen jouw verhaal hierboven als context, vragen hoe je dat schuldgevoel, besef en inzicht gaat omzetten om de lijn voor je kleinzoon weer omhoog te buigen? Een rolmodel te zijn, te laten zien wat je als vader hebt laten liggen maar nu wel weet? Het is toch nooit te laat om te leren en in de praktijk te brengen?

    • Dat is niet gemeen en mag je best vragen. Het eerlijke antwoord is dat ik dat nog niet precies weet. Maar, de eerste stap is gezet. Ik ben nu in ieder geval op zijn verjaardag geweest.
      Ik heb het heel lang van mij af gehouden. Afgelopen week betrapte ik mijzelf er op dat ik fantaseerde dat ik samen met hem leuke dingen ging doen.
      Overigens wil ik benadrukken dat het met zijn ontwikkeling heel goed gaat.

Zeg het maar!

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.