Ik luister vanavond naar ‘The Spice Show‘ op een radiozender met de naam ‘The Bone’. Een van de onderwerpen is de boycot’s die verschillende beroemdheden waaronder Stevie Wonder hebben uitgeroepen over Florida. Dit naar aanleiding van de vrijspraak van George Zimmerman die een 17-jarige zwarte jongen doodschoot. De vrijspraak is op basis van de de ‘stand your ground-wet’, welke geweld met dodelijk gevolg rechtvaardigt als er sprake is van zelfverdediging. Na een uurtje radio luisteren begin ik mij te realiseren hoe wezenlijk anders deze cultuur is. Op The Bone gaat de discussie over dr. Martin Luther King III die opgeroepen heeft tot het boycotten van sinaasappels en sinaasappelsap uit Florida. Luisteraars worden uitgenodigd hun mening te geven over deze oproep, maar niet voordat de hosts luid en duidelijk kenbaar maken welke mening een weldenkend mens zou moeten hebben over deze oproep: this sucks! De luisteraars die bellen zijn het daar mee eens. John: “Wat wil die King nu eigenlijk bereiken met die boycot? Ik bedoel, die afro-amerikanen drinken sowieso geen orange juice en het enige wat hij bereikt is dat de blanken hun baan kwijt raken!” De hosts zijn het luidruchtig met John eens. Een volgende beller meent dat King de economie kapotmaakt en vraagt zich af wat de volgende oproep wordt: helemaal niets meer drinken? Ook deze beller wordt uitvoerig bedankt voor de zinnige bijdrage. De gemiddelde reactie komt er op neer dat er veel te veel wordt geprobeerd om er een ‘rassen-issue van te maken. En dat is het helemaal niet. Het is een noodlottige gebeurtenis en al dat gedoe brengt die jongen niet terug en wat heeft het voor nut die Zimmerman daar z’n hele leven voor te straffen? Ik kan mij bijna niet voorstellen dat de blanke gemeenschap ook zo zou reageren wanneer het een zwarte man was geweest die een ongewapende blanke jongen had doodgeschoten.
Een paar dagen terug luisterde ik naar de radio in Orlando. Een andere zender waar de luisteraars werden gevraagd om mee te zoeken naar het antwoord op de vraag: wat is racisme? Ik dacht even dat ik naar een satirisch programma luisterde, maar niets was minder waar. Het was bloedserieus. Een beller meende dat ‘het niet kunnen verdragen om in dezelfde ruimte te verblijven met iemand van een ander ras’ racisme was. De presentator vond dat hij met die definitie een eind in de goede richting kwam. Een andere beller vertelde dat het in ieder geval niet ging over mensen waar je een hekel aan had, want er waren ook blanken waar hij een hekel aan had. Weer een andere beller meent dat er helemaal geen racisme zou zijn als verschillende soorten mensen gewoon wat meer bij elkaar uit de buurt zouden blijven.
Het is niet eens de stuitende domheid van een opmerking als deze die mijn verbazing wekt. Ik ben er van overtuigd dat er in Nederland door heel veel mensen net zo over racisme wordt gedacht. Het is meer dat na deze beller de show gewoon doorgaat en er niemand is die belt – of in de uitzending komt – die deze man probeert te corrigeren of er in ieder geval een andere mening tegenover zet. Maar hier kijk je blijkbaar naar wat je wilt zien, en luister je naar wat je wilt horen. Iedereen zijn eigen mening, iedereen zijn eigen wereld en wie er ook wel of niet voor wat veroordeeld wordt: we gaan er natuurlijk geen Orange Juice uit Florida voor discrimineren.