Pornoficatie van zelfmoord

Vanmiddag bekeek ik een filmpje. Niet zo maar een filmpje. Op het filmpje is te zien hoe een jongeman zichzelf voor de camera’s ophangt, hoe hij sterft en hoe de politie hem (dood) vindt. Het filmpje eindigt wanneer een politieagent de draaiende camera opmerkt en stopzet.

Het was de tweede keer dat ik letterlijk ziek werd van het kijken naar een video fragment op het Internet. De eerste keer waren het de beelden (en geluiden) van het door islamitische terroristen doorsnijden van de keel van een Amerikaanse soldaat.
Deze keer gebeurde mij naast het fysieke onwel worden nog iets anders; ik voelde mij ontheemd.
Het was alsof ik met een ruk uit mijn eigen context werd getrokken. Ik voelde mij een vreemde in de mij zo bekende en vertrouwde omgeving die het Internet heet.

Op de website waar het filmpje te zien is wordt de video aangekondigd met ‘Hip: zelfmoord opnemen‘, waarna  wordt vastgesteld dat de Zweedse jongeman (met name genoemd) ‘best wel 2.0 is‘.
Je zou bijna gaan denken dat het hier een parodie betreft, een satire. De website vermeldt ook dat het vastleggen van de zelfmoord op het Internet ‘handig voor het nageslacht‘ is.

Mijn verwarring komt niet voort uit de schok die de beelden bij mij teweeg brengen. Ik voel ook geen verontwaardiging omdat dit op het Internet te vinden is, of dat het kan. Of dat het mag.
Het is niet de vrijheid en de mogelijkheden die mensen vandaag hebben om hun eigen dood op camera vast te leggen en met de wereld te delen die ik ter discussie wil stellen.
Ik vraag mij niet af of het moet, of dat het kan.
Meer of het moet, omdat het kan.

Wat ik mis is een doel. Wat is de boodschap die dit filmfragment ons brengt, of zou moeten brengen?.
Moet het ons behoeden voor zelfmoord?
Is het ter afschrikking?
Is het ter nagedachtenis? Uit respect? Als troost?
Wat is nu de betekenis, de bedoeling of de boodschap?
Moet er een taboe worden doorbroken dan misschien?

Ik kom niet verder dan dat het ‘pornoficatie’ moet zijn.
Geplaatst met geen ander doel dan ons ‘op te winden’ en te ‘vermaken’ met beelden die de meeste mensen in het dagelijks leven -in dit geval gelukkig- bespaard zullen blijven.
En net als porno de seksuele daad toont, zo wordt hier op een platte, van emotie en menselijkheid ontdane wijze getoond hoe een jong mens een einde aan zijn leven maakt.

Ik vrees dat beelden als deze snel in aantal gaan toenemen.
En, omdat het altijd erger kan, en dus moet, is het wachten op de close up van een jonge vrouw die, met haar baby van 6 maanden in haar ene, en haar zoon van 3 aan haar andere arm uiteen spat tegen een aanstormende trein.
Misselijk makende horror die ik schets?
Ja.
Maar het gebeurt wel degelijk.
Het is wellicht alleen nog niet op camera vastgelegd.

4 Reacties

  1. Ben Hoogeboom

    12 oktober 2010 op 23:23

    Nederland is het land van ongeveer de minste zelfmoorden: het zijn er 1500 per jaar, en dat aantal stijgt niet of nauwelijks. Al een jaar of dertig. België heeft er ongeveer het dubbele aantal.
    Hoe komt dat? Dat komt doordat de Nederlandse pers er geen aandacht aan schenkt, nergens anders door. Het bekende Werther-effect wordt erdoor tegengegaan.
    Nu, met Antonie Kamerling, is dat anders gegaan. We krijgen dus in de komende maanden meer zelfmoorden dan normaal.
    Ik ben vóór censuur op dat soort filmpjes.

  2. Dat eerste fragment heeft me ook ziek gemaakt inderdaad. Een andere gefilmde zelfmoord van een paar jaar geleden heb ik ook gezien. Het is ook de fascinatie voor De Dood die mensen het tegen beter weten in laat kijken denk ik. Hartgrondige nieuwsgierigheid, gerelateerd van het even voelen van de eigen sterfelijkheid.
    Stephen King heeft een mooi boek geschreven over onze fascinatie voor de dood en hoe dat de interesse in horror voedt. Ik denk dat nu het materiaal zo beschikbaar is de grens tussen fictief en echt soms vervaagd, en omdat het medium (een filmpje op je scherm) hetzelfde is, je soms bijna vergeet dat het écht is. Een écht mens die het écht niet meer zag zitten.

    Mocht het bijdragen aan het besef dat mensen om jou heen ZO diep kunnen zitten. Dan is dat winst.
    En weg zullen we het niet meer krijgen. Mensen zullen hun eigen leven blijven nemen. En met de explosieve toename van de plaatsen en momenten waarop dat vastgelegd wordt, zal er meer materiaal van komen.

    Zonder reden. Het is er gewoon. En mensen zullen er naar kijken en misschien beseffen dat het leven fragiel, kwetsbaar en waardevol is. En zich het misschien herinneren op een moment dat ze op een of andere wijze iemand tegenkomen die misschien even een luisterend oor of oprechte interesse kan gebruiken.

  3. @Hoof
    Het is een mooi uitgangspunt Hoof.
    Het staat alleen zo schril in contrast met de begeleidende tekst op de website.
    Wat jij beschrijft kan een effect zijn.
    Maar mijn vraag is meer -ook gezien de begeleidende tekst bij het filmpje- wat is het doel?

  4. In het geval van deze website is het doel slechts het publiceren van content waar veel bezoekers op afkomen. Mooier kunnen we het niet maken.

Zeg het maar!

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.