Berlijn, Am Grossen Wannsee 56 , 20 januari 1942

De jonge en ambitieuze Johann Biller had genoeg gesproken, dat wil zeggen, voor zover dit in de notulen zou mogen terugkomen. Zijn loyaliteitsverklaring richting Heydrich had het gewenste effect gehad, hij stond nu in zeer goed daglicht bij de Obergruppenführer. Zonder dat Alfred Meyer en dr. Beuhler het zich bewust waren hadden zij Johan Biller een grote dienst bewezen met hun pleidooi aan het einde van de vergadering. Een belangrijke opdracht ten aanzien van de eindoplossing van de Joden was volgens Meyer en Beuhler het voorkomen van massale onrust onder de Joodse bevolking tijdens de operaties.
En Johann Biller wist hoe hij de massa’s in de hand kon houden.
Zijn kalme aanwezigheid was schijn. Van binnen kookte hij van opwinding. Niet alleen zou hij een persoon van groot aanzien worden in het nieuwe Duitse Rijk, hij, Johann Biller zou enorm veel geld gaan verdienen.
SS Obergruppenführer Heydrich sloot de vergadering af. De grote houten deuren van de conferentiezaal werden vanaf de buitenzijde geopend en ordonnansen brachten cognac, sigaren en toast met zalm en kip. Geroezemoes van pratende mannen, klinkende glazen en geschuifel van stoelen vulden de ruimte.

Johann Biller, partijlid en onderstaatssecretaris van binnenlandse zaken trok de stoute schoenen aan. ‘Herr Heydrich’, zo begon hij. ‘Zou u mij een minuut of vijf van uw tijd kunnen gunnen, ik wil u graag iets laten zien.’ Heydrich keek verstoord en toonde weinig enthousiasme. ‘Ik beloof u, u zult er geen spijt van hebben’, drong Biller aan. Heydrich knikte kort en zij: ‘Vooruit dan, wat is het?’ Biller fluisterde iets in de richting van Heydrich en de mannen verdwenen door de grote deuren naar de centrale hal, sloegen links af en gingen de in de villa aanwezige filmzaal binnen.
Heydrich zweeg even toen het licht weer aanknipte. Hij keek Biller strak aan en zij langzaam: ‘Interessant.’ Heydrich vroeg aan Biller of hij een kopie van de film kon houden en informeerde tevens naar bestaande kopieën. ‘Er zijn geen kopieën obergruppenführer’, antwoordde hij kalm.  Biller juichte van binnen. Hij wist zeker dat hij de interesse van de obergruppenführer had gewekt. Heydrich had meer vragen. Wie waren er op de hoogte? Wie was de fabrikant? Wie had beschikking over de documentatie. Waren er patenten? Heydrich maakte een paar korte aantekeningen in zijn zakagenda en richtte zich weer tot Biller. ‘Hier is wat ik wil dat je nu doet Biller’, Heydrich sprak Biller duidelijk aan als ondergeschikte. Zijn toon was dwingend. ‘Je gaat weer naar binnen, drinkt nog wat en gaat naar huis. Je spreekt met niemand over wat we hier gezien en besproken hebben. Het is nu dinsdag, ik zal voor vrijdag contact met je laten opnemen.’

Nadat Biller de kamer had verlaten pakte Heydrich de telefoon en vroeg naar de Reichsführer. ‘Heinrich? Reinhard hier, we moeten elkaar spreken, ik heb groot nieuws.’

Vrijdag 23 januari 1942

Johann Biller stapte die vrijdagmorgen, net als alle dagen van de week, twee straten van kantoor uit de tram. Nog een kleine tien minuten en dan zou hij zijn dagelijkse taken op kantoor aanvangen. Zijn gedachten waren echter niet bij zijn werk. Hij dacht aan de bijeenkomst aan de Wannsee, de afgelopen dinsdag. ‘Meneer Biller?’ Een man had hem aangesproken vanuit een stilstaande auto. ‘Meneer Johann Biller?’ Vroeg de man nogmaals. Johann Biller knikte. In de donkere Mercedes Benz zaten twee mannen, gekleed in het zwart. Aangezien Johan Biller vandaag een bericht van hogerhand verwachtte schrok hij niet maar antwoordde kalm: ‘Jazeker heren, en u bent?’ De man die hem aangesproken had stapte uit en opende de achterdeur. Uitnodigend sprak hij: ‘Komt u mee heer Biller, u wordt verwacht.’

De auto met de drie mannen draaide om in de straat en reed weg van het centrum van Berlijn.
Het beeld van de loop van de met geluiddemper uitgeruste Luger was het laatste wat nog binnenkwam in het bewustzijn van Johann Biller. De flits, de knal en het breken van zijn schedel door de kracht van de inslaande kogel maakte hij niet meer mee.

Beate Biller keek op de klok. Het was inmiddels half zeven. De kleine Johann junior zat aan de keukentafel en schreef zijn verlanglijst. Nog drie dagen en dan zou Johann Junior zijn tiende verjaardag vieren. ‘Gaan we eten mama? Ik heb honger.’ Johann Biller junior vroeg het zonder op te kijken. ‘We wachten nog even op vader Johann.’ Beate Biller hoorde voetstappen op de trap. Daar zul je hem hebben, dacht zij opgelucht. Maar in plaats van het bekende geluid van sleutels in het slot klonk de koperen bel in de hal. Beate legde de keukendoek op het aanrecht, trok haar schort recht en liep naar de deur. Het volgende moment was het huis gevuld met zeker een dozijn mannen die iedere kamer, iedere kast en iedere lade doorzochten.

Beate zat in de huiskamer, tegenover een man die zich had voorgesteld als Herbert von Gluck, Untersturmführer van de Gestapo. Volgens von Gluck was haar man op heterdaad betrapt bij de verkoop van geheime documenten van het ministerie van binnenlandse zaken aan een Amerikaanse geheim agent en derhalve gearresteerd. Von Gluck toonde het door haar man ondertekende Schutzhaftbefehl, het document waarmee Biller zijn eigen gevangenneming had gevraagd. Volgens von Gluck had haar man een volledige bekentenis afgelegd waarna hij zichzelf in de cel had opgehangen aan zijn broekriem. Biller was direct anoniem begraven.
Beate Biller hoorde alles als verdoofd aan. Johann? Een verrader? Het kon niet zijn. Zij had wel een verandering aan hem gemerkt de laatste maanden, en hij leek meer gespannen dan anders. Maar een verrader? Een van de andere agenten kwam de kamer binnen en vertelde von Gluck dat zij gereed waren. Er was niets gevonden.

Net zo plotseling als de mannen gekomen waren, verdwenen zij, Beate Biller verdoofd achterlatend. Johann junior staarde angstig vragend naar zijn moeder.

Zaterdag 24 januari 1942

Alle deelnemers aan de Wannsee conferentie ontvingen die zaterdag een telefoontje van Reichsführer-SS Heinrich Himmler persoonlijk. ‘Johann Biller was een verrader van het derde rijk en was inmiddels gestraft’, zo hoorden zij.  Het mocht duidelijk zijn dat een van de meest historische gebeurtenissen van de komende decennia, zo niet de komende eeuwen, niet overschaduwd kon worden door de aanwezigheid van een verrader. Johann Biller was dus nooit in Wannsee geweest. Als laatste belde Himmler met Adolf Eichmann die Himmler toezegde de notulen aan te passen en de naam Biller te verwijderen.
Het zou 63 jaar duren voor de naam van Johann Biller opnieuw in verband werd gebracht met de conferentie Am Grossen Wannsee.